Агачлар һәм үсентеләр сатып алганда куллланучыларның хокуклары
Россия Федерациясе Хөкүмәтенең 2020елның 31 декабрендәге 2463 номерлы карары (алга таба - 2463 номерлы Кагыйдә) белән расланган ваклап сату-алу килешүе буенча товарларны сату кагыйдәләренең 2 п. 2 п. ярашлы рәвештә, сәүдә объектларында (сатучы тарафыннан билгеләнә торган һәм кулланучыларга ирекле керү өчен билгеләнмәгән урыннардан тыш) теләсә нинди чыганаклардан теләсә нинди мәгълүмат эзләү һәм алу хокукларын чикләү рөхсәт ителми, шул исәптән товарны фотога төшерү юлы белән, әгәр мондый гамәлләр Россия Федерациясе законнары һәм Россия Федерациясе халыкара шартнамәләре таләпләрен бозмаса.Сатучы, товарның исемен, бер берәмлек товарга бәяләрне күрсәтеп, сатыла торган товарларга бәяләр булуын тәэмин итәргә тиеш (2463 нче Кагыйдәнең 3 п.№2463). Сатуга тәкъдим ителә торган үсемлекләр турында мәгълүмат булырга тиеш (2463 номерлы Кагыйдәләрнең 52 п.: төр исем, - эчтәлек һәм разведка ясау үзенчәлекләре турында белешмәләр. Сатучы шулай ук түбәндәге мәгълүматны бирергә тиеш:
- Россия Федерациясе территориясенә кыргый үсемлекләрнең билгеле бер төрләрен, экспортерның компетентлы органы яисә мондый рөхсәтне бирүгә вәкаләтле орган тарафыннан бирелгән (Россия Федерациясенә юкка чыгу куркынычы яный торган кыргый флора төрләрен халыкара сәүдә турындагы конвенцияне гамәлгә кертү өчен кертелгән кыргый үсемлекләр яисә шушы Конвенцияне бозу нәтиҗәсендә конфискацияләнгән үсемлекләр буенча) кертүгә рөхсәт номеры һәм датасы.
Әгәр товарга касса чегы, товар өчен түләүне раслаучы электрон яки башка документ үсемлекләрнең төр исемен һәм санын үз эченә алмаса, товар белән бергә кулланучыга аның таләбе буенча товар чегы тапшырыла, анда бу мәгълүматлар, сатучының исеме, сату датасы һәм бәясе күрсәтелә, һәм товарны сатуны турыдан-туры гамәлгә ашыручы зат имза куя (2463 нче кагыйдәнең 53 нче пункты).
РФ Хөкүмәтенең 2020 елның 31 декабрендәге 2463 номерлы карары белән расланган тиешле сыйфатлы азык-төлек булмаган товарлар исемлегенең 13 пунктына ярашлы рәвештә, үсемлекләр алмаштырылырга яки кире кайтарылырга тиеш түгел.
Әмма, РФ Законының 18 статьясының 1 пунктына ярашлы рәвештә, 07.02.1992 елгы 2300-1 номерлы «кулланучы хокукларын яклау турында» товарда кимчелекләр ачыкланган очракта, әгәр алар сатучы тарафыннан билгеләнмәгән булса, сатып алучы үз сайлавы буенча таләп итәргә хокуклы:
шул ук маркалы товарга (шушы ук модель яки артикулга)алмаштыру;
сатып алу бәясен тиешле яңадан исәпләү белән башка маркалы (модель, Артикул) шундый ук товарга алыштыру;
- сатып алу бәясен киметү;
товарның кимчелекләрен кичекмәстән түләүсез бетерү яки кулланучы яки өченче зат тарафыннан аларны төзәтү чыгымнарын каплау;
-сатып алу-сату килешүен үтәүдән баш тартырга һәм товар өчен түләнгән сумманы кире кайтаруны таләп итәргә. Сатучының таләпләре буенча һәм аның хисабына кулланучы кимчелекләре булган товарны кире кайтарырга тиеш.
Шул ук вакытта кулланучы шулай ук тиешле сыйфатсыз товар сату нәтиҗәсендә китерелгән зыянны тулысынча каплауны таләп итәргә хокуклы. Зыянны кулланучының тиешле таләпләрен канәгатьләндерү өчен әлеге закон белән билгеләнгән срокларда каплыйлар.
Мәснәвиева М.Х.-Татарстан Республикасы буенча Роспотребнадзор идарәсенең Саба территориаль бүлегенең баш белгеч-эксперты.